Ικαρία, 7 Δεκεμβρίου 2011
Τοποθέτηση στο Δ.Σ για της εξελίξεις στις ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες στο νομό Σάμου
Κύριε Δήμαρχε / Κυρία πρόεδρος .
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι του Δ.Σ
Πριν αναφερθούμε στους στόχους πάλης που εμείς εκτιμούμε ότι μπορούν να δώσουν οριστική διέξοδο στο πρόβλημα, μια αναφορά στο τι έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια στο χώρο της ακτοπλοΐας κρίνουμε ότι είναι χρήσιμη.
Η ακτοπλοΐα είναι για το Αιγαίο καθοριστικός παράγοντας για την ύπαρξη ανθρώπινης ζωής στα νησιά μας, αυτό βιώνουμε όλοι στο πετσί μας καθημερινά, όποτε χρειαστεί να ταξιδέψουμε για λόγους επαγγελματικούς, εκπαιδευτικούς, υγείας. Στην ακτοπλοΐα είναι επίσης βασισμένη, σε μεγάλο βαθμό, η ανάπτυξη των νησιών μας, αφού η τροφοδοσία τους αλλά και η εξαγωγή των λιγοστών προϊόντων μας, γίνεται αποκλειστικά με τα πλοία. Τέλος η τουριστική ανάπτυξη δε θα μπορέσει ποτέ να αποδώσει τα αναμενόμενα δίχως σωστές ακτοπλοϊκές συνδέσεις και αξιόπιστες αερομεταφορές με προσιτές τιμές.
Αυτή η γενική διαπίστωση είναι ο πρώτος λόγος που μας ώθησε το 2004 στο να πάρουμε μέρος στη συγκρότηση της «Παναιγαιακής Συντονιστικής Επιτροπής για τις Ακτοπλοϊκές Συγκοινωνίες» συσπείρωση που τα προηγούμενα χρονιά ανάδειξε τα προβλήματα των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών στο Αιγαίο συνολικά με αποτέλεσμα να καθυστερήσουν οι κυβερνώντες στην λήψη αποφάσεων που επιδεινώνουν την κατάσταση. Δυστυχώς αυτή η συσπείρωση έκλεισε τον κύκλο της αρχές του 2006 όταν εγκατέλειψαν την «Παναιγαιακή» και το πλαίσιο αιτημάτων της αρκετοί αυτοδιοικητικοί φορείς από το υπόλοιπο Αιγαίο .
Κανένας μας, πιστεύω, δεν έχει ξεχάσει το έγκλημα του «Σαμίνα Εξπρές», στο οποίο το νησί μας πλήρωσε ακριβό φόρο αίματος. Το συγκεκριμένο ναυάγιο ήταν το αποκορύφωμα της απαράδεκτης κατάστασης που επικρατούσε στις ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες στο χώρο του Αιγαίου: Πλοία υπέργηρα, ανύπαρκτα σωστικά μέσα, έλεγχοι εγκληματικά πλημμελείς, συνέθεταν και συνθέτουν μια εικόνα κάθε άλλο παρά ευχάριστη.
Όλα τα παραπάνω συνέβαιναν και συμβαίνουν για τον πολύ απλό λόγο ότι καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ακολουθούμενης πολιτικής στο χώρο της ακτοπλοΐας, έπαιζε και παίζει το κέρδος των εφοπλιστών. Μετά το σάλο που ξεσηκώθηκε ακολούθησαν οι δηλώσεις ότι «θα αποδοθεί δικαιοσύνη», ότι «το μαχαίρι θα φτάσει βαθιά στο κόκαλο» και άλλες τέτοιες εύηχες δηλώσεις. Ο νησιωτικός πληθυσμός πληροφορήθηκε τότε ότι το Ελληνικό κράτος θα αντιμετώπιζε αυτήν τη κατάσταση με νομοθετική ρύθμιση η οποία θα αναδείκνυε εκείνο ακριβώς το στοιχείο που δημιουργούσε το όλο πρόβλημα:
Το κέρδος των εφοπλιστών.
Πολλοί από εσάς θα θυμόσαστε τις δηλώσεις για τον ανταγωνισμό που θα βελτίωνε τις υπηρεσίες, θα έριχνε τις τιμές και θα ανανέωνε τον στόλο.
Σε ότι μας αφορά, από τότε είχαμε εκφράσει τις αντιρρήσεις μας και την ανησυχία μας για την αποτελεσματικότητα της συγκεκριμένης ρύθμισης. Σήμερα, δυστυχώς, επιβεβαιωνόμαστε με το χειρότερο τρόπο. Δέκα χρόνια μετά τη ψήφιση του Νόμου 2932/2001, μέσω του οποίου εφαρμόζεται ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός 3577/92, η κατάσταση της ακτοπλοΐας όχι μόνο δεν βελτιώθηκε αλλά βρίσκεται σε ορισμένες περιπτώσεις σε χειρότερη θέση. Ακόμα και αυτή η ελάχιστη κρατική παρέμβαση, που διασφαλιζόταν νομικά με το προηγούμενο θεσμικό πλαίσιο, δεν υπάρχει πλέον και έτσι ο ρόλος του κράτους περιορίζεται στο να δαπανά υπέρογκα ποσά επιδοτώντας τα ήδη αυξημένα κέρδη των εφοπλιστών. Ας δούμε μερικά ενδεικτικά στοιχεία στο διάστημα εφαρμογής του Ν. 2932/2001:
1. Η κατάργηση του Cabotage και η απελευθέρωση της ακτοπλοΐας όξυνε τον ανταγωνισμό, ενίσχυσε την εφοπλιστική επιθετικότητα και χειροτέρευσε τη συγκοινωνιακή εξυπηρέτηση των νησιών και την κατάσταση των ναυτεργατών. Πολλά νησιά αντιμετωπίζουν έντονα προβλήματα, τόσο από τη μη δρομολόγηση όσο και από τη μείωση της συχνότητας των δρομολογίων των πλοίων. Ενώ οι εφοπλιστές καρπώνονται μεγάλα ποσά από τις επιδοτήσεις στο όνομα της εξυπηρέτησης των αγόνων γραμμών. Είχαμε αύξηση των επιδοτήσεων στους ακτοπλόους από 1.320.000€ το 2001- περίοδος κατάργησης του Cabotage – σε 100.000.000€ σύμφωνα με τον κρατικό προϋπολογισμό του 2011. Συνολικά 326.822.254,98€ διατέθηκαν από το ελληνικό δημόσιο σε 132 ναυτιλιακές εταιρείες από το 2000 μέχρι το 2009. Η ανεπάρκεια των συγκοινωνιών και τα ακριβά εισιτήρια δημιουργούν προβλήματα στην οικονομία των νησιών, στα λαϊκά στρώματα που διατηρούν ορισμένες δραστηριότητες (τουρισμός, γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία, μεταποιητικές βιοτεχνίες κ.ά.). Συνολικά οι εφοπλιστές, με τη στήριξη των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, με στόχο την αύξηση των κερδών τους, προωθούν ένα γενικό επανασχεδιασμό των ακτοπλοϊκών δρομολογίων που οξύνει ακόμα πάρα πέρα τα προβλήματα σύνδεσης των νησιών με την ηπειρωτική Ελλάδα και μεταξύ τους. Οι τιμές των εισιτηρίων για την Ικαρία έχουν αυξηθεί μέχρι και 360 % (Το εισιτήριο το 2001 κόστιζε 9,00 € ,το 2007 έφτασε στα 30,00 και 36,00 €, και σήμερα 2011 μια θέση στο κατάστρωμα κοστίζει 37 € και το φθηνότερο κάθισμα aαεροπορικού τύπου κοστίζει 47,5 €) ενώ το ημερομίσθιο το 2001 ήταν 22€ και σήμερα είναι 30,50€.
2. Την τελευταία δεκαετία μειώθηκε η φορολογία των πλοίων κατά 70%.
3. Σήμερα οι επιχειρηματικοί όμιλοι που καθορίζουν την κατάσταση στην ακτοπλοΐα είναι: η «Marfin IG», ο όμιλος «Grimaldi» και η «Sea Star Capital » Όπως δείχνει και η μετοχική σύνθεση των ακτοπλοϊκών εταιρειών (πίνακας) αυτές λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία προωθώντας τα κοινά τους συμφέροντα. Η σωρευτική αύξηση των κερδών για τις εισηγμένες στο Χρηματιστήριο εταιρείες - ANEK LINES, BLUE STAR, MINOAN LINES, ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΤΤΙΚΗΣ, NEL - στην 4ετία 2003 - 2006 έφτανε στο 1.103%, δηλαδή είχε 12πλασιαστε !!! Το γεγονός αυτό και η έντονη αγοραπωλησία μετοχών των ακτοπλοϊκών εταιρειών από τους επιχειρηματικούς ομίλους διαψεύδει πιστεύουμε τους ισχυρισμούς των εφοπλιστών ότι «περνάνε δύσκολα».
4. Παραμένει και οξύνεται το πρόβλημα των υπερήλικων πλοίων. Το 45%, περίπου, των επιβατηγών - ακτοπλοϊκών πλοίων είναι ηλικίας άνω των 20 ετών. Η δυνατότητα συνέχισης δρομολογίων με πλοία άνω των 30 ετών (Π.Δ. 144, Ιούλης 2006) με απόφαση της ΝΔ, η δυνατότητα κατάταξης των πλοίων άνω των 17 ετών στο ελληνικό νηολόγιο (απόφαση του ΠΑΣΟΚ το 1983), καθώς και η δυνατότητα πραγματοποίησης δρομολογίου με άσχημες καιρικές συνθήκες - με ευθύνη του πλοιάρχου και κάτω από την πίεση των εταιρειών - δημιουργούν σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα και την προστασία του περιβάλλοντος..
5. Τα προβλήματα αυτά σε συνδυασμό με το ότι τα περισσότερα λιμάνια της χώρας έχουν τεράστιες ελλείψεις σε λιμενικές υποδομές και εργατικό δυναμικό εγκυμονούν τεράστιους κινδύνους για την ασφάλεια των επιβατών, των ναυτεργατών, την προστασία της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα.
Αυτά είναι ορισμένα μόνο στοιχεία που τεκμηριώνουν την επιδείνωση της κατάστασης στην ακτοπλοΐα τα τελευταία τέσσερα χρόνια, επιδείνωση που τη ζούμε στο πετσί μας κάθε μέρα. Από αυτές της εξελίξεις αποδεικνύεται πιστεύουμε ότι οι εφοπλιστές - που συσσώρευσαν τα προηγούμενα χρόνια μεγάλα κεφάλαια - και η πολιτική που υπηρετεί τα συμφέροντά τους δεν μπόρεσαν να εξασφαλίσουν τη Μεταφορά με σύγχρονα πλοία.
Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί η ασυδοσία των εφοπλιστών, που κάνοντας χρήση των δυνατοτήτων που τους έδωσαν όσα κόμματα ψηφίσαν την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου, καθορίζουν ουσιαστικά μόνοι τους τα δρώμενα στην ακτοπλοΐα.
Απέναντι σε όλα αυτά εμείς (Και ως Τοπική αυτοδιοίκηση Ικαρίας τα προηγούμενα χρόνια ) αντιτάσσουμε τις δικές μας διεκδικήσεις, που στο ελάχιστο των κοινών απαιτήσεων έχουν ως εξής:
1. Δρομολόγηση σύγχρονων και ασφαλών πλοίων.
2. Απρόσκοπτη τακτική σύνδεση των νησιών, χειμώνα – καλοκαίρι, με την Ηπειρωτική Ελλάδα και μεταξύ τους.
3. Μείωση του υψηλού ναύλου επιβατών, οχημάτων, εμπορευμάτων κατά 50%, χωρίς αυτό το κόστος να μετακυλιστεί στο κρατικό προϋπολογισμό.
4. Στήριξη όλων των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων με την εφαρμογή των δικαιωμάτων και των κατακτήσεων τους. ( Συνταξιούχοι ΝΑΤ, φοιτητές, πολύτεκνοι, ΑΜΕΑ).
5. Βελτίωση των λιμενικών εγκαταστάσεων σε όλα τα νησιά όπου υπάρχει πρόβλημα, με ευθηνή του κράτους
Όλα τα παραπάνω θα συμβάλλουν τόσο στην ανακούφιση των νησιωτών στην επαφή τους με την υπόλοιπη χώρα, αλλά θα συμβάλλουν καθοριστικά στην πολυπόθητη ανάπτυξη των νησιών μας.
Δυο παραδείγματα που αποδεικνύουν ότι η σημερινή κατάσταση στης ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες, αποτελεί αντικίνητρο ανάπτυξης για τα νησιά μας και είναι πιστεύω αφοπλιστικά είναι τα ακόλουθα: Α) Μια τετραμελής οικογένεια με αυτοκίνητο, για να έρθει στην Ικαρία με πλοίο θα δαπανήσει τόσο όσα θα δαπανούσε για 5 ημέρες διακοπές στην Ηπειρωτική Ελλάδα. Β) Ένα τετράμετρο φορτηγό για να πάει στην Καβάλα και να επιστρέψει, χρειάζονταν 450 ευρώ , στο Βόλο 540, στον Πειραιά 240. (τιμές 2006)
Αυτά τα δυο στοιχεία πιστεύουμε ότι είναι καθοριστικά για να δείξουν τη τεράστια σημασία της ακτοπλοΐας σε τομείς όπως ο τουρισμός και το εμπόριο, πάνω στους οποίους στηρίζεται η δραστηριότητα πολλών κατοίκων των νησιών μας. Αυτό το συμπέρασμα προκύπτει και τεκμηριωμένα πλέον από την έρευνα που έκανε ο Δήμος Αγίου Κηρύκου (2005-2009), στους επισκέπτες των υδροθεραπευτηρίων του Δήμου. Από αυτή την έρευνα με ερωτηματολόγια γίνεται καθαρό ότι ο σοβαρότερος λόγος που κάποιος επισκέπτης δεν θα έρθει ξανά στο νησί είναι η δύσκολη μετάβαση από και προς την Ικαρία (38%) .
Από όλα όσα ακουστήκανε μέχρι τώρα, πιστεύουμε ότι γίνεται σαφές ότι για τον ευαίσθητο χώρο της ακτοπλοΐας χρειάζεται εντελώς διαφορετική αντιμετώπιση, χρειάζεται εθνικός σχεδιασμός και πολιτική που να καλύπτει τις σύγχρονες ανάγκες των νησιωτών, με φιλολαϊκή τιμολογιακή πολιτική.
Δεν υποστηρίζουμε το προηγούμενο θεσμικό πλαίσιο. Διεκδικούμε τη κατάργηση του υπάρχοντος και τη θεσμοθέτηση ενός νέου, στο οποίο οι ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες, που εκτός όλων των άλλων είναι και χώρος στρατηγικής σημασίας, δε θα λειτουργεί με μόνο κριτήριο το κέρδος των εφοπλιστών.
Διεκδικούμε ένα θεσμικό πλαίσιο που θα στοχεύει στην ικανοποίηση των αναγκών των λαϊκών στρωμάτων των νησιών, των επιβατών, των ναυτεργατών και στην ανάπτυξη του νησιωτικού συμπλέγματος.
Όλα αυτά, πιστεύουμε ότι μπορούν να διασφαλιστούν μόνο μέσα από τη δημιουργία ενός Εθνικού Φορέα Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών με κρατικό – κοινωνικό έλεγχο. Ενός Φορέα που θα κινείται στα πλαίσια μιας φιλολαϊκής πολιτικής και θα εξασφαλίζει: Φτηνό εισιτήριο με κοινωνικά κριτήρια. Σύγχρονα, ασφαλή πλοία. Συστηματική εξυπηρέτηση όλων των νησιών, όλο το χρόνο. Ικανοποιητικές αποδοχές για τους ναυτεργάτες. Αξιοποίηση των ναυπηγό-επισκευαστικών υποδομών.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι ακόμα και σήμερα σε αυτό το οικονομικοκοινωνικό σύστημα που ζούμε υπάρχουν κρατικοί φορείς που εκτελούν συγκοινωνιακό έργο στην Ηπειρωτική Ελλάδα όπως στης αστικές συγκοινωνίες και στους σιδηρόδρομους όπου εφαρμόζονταν τα προηγούμενα χρόνια μια διαφορετική πολιτική .
Κλείνοντας, εκείνο που διαπιστώνουμε είναι ότι για να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών πρέπει να υπάρξει πολιτική βούληση ώστε να θιχθεί το κυρίαρχο στοιχείο που καθορίζει την ακτοπλοΐα σήμερα, και αυτό δεν είναι άλλο από το κέρδος των εφοπλιστών.
Εμείς από την μεριά μας όλα τα προηγούμενα χρονιά με αυτό το πλαίσιο δραστηριοποιηθήκαμε, με αυτές της θέσεις θα κινηθούμε και το επόμενο διάστημα εκτιμώντας ότι αυτός είναι ο μόνος δρόμος που μπορεί να δώσει ουσιαστική και οριστική λύση στο πρόβλημα.
Έχοντας υπόψη την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί σήμερα στα ακτοπλοϊκά δρώμενα των νησιών μας, με την προκλητική κίνηση των ακτοοπλόων να οδηγήσουν την ακτοπλοϊκή σύνδεση όλων των νησιών του νόμου Σάμου δεκαετίες πίσω αφού δρομολογούν πλοία άνω των 35 ετών. (Σύμφωνα με δημοσιεύματα πρόκειται να αντικατασταθεί το Ν. ΜΥΚΟΝΟΣ από το ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ της ΑΝΕΚ με έτος κατασκευής το 1975 η το ΠΡΕΒΕΛΗΣ, που σχεδιάζουν στη συνέχεια επίσης να αντικαταστήσουν με το ΜΥΤΙΛΗΝΗ της ΝΕΛ με έτος κατασκευής το 1973). Το συγκεκριμένο γεγονός δημιουργεί σοβαρά προβλήματα τόσο στη μετακίνηση των Κατοίκων και των επισκεπτών και στα τρία νησιά του νομού Σάμου όσο και στην εμπορευματική κίνηση των προϊόντων που εφοδιάζουν της αγορές των νησιών μας .
Αυτή η εξέλιξη προκαλεί την έντονη αντίδραση των κατοίκων των νησιών μας όσο και των παροικιακών οργανώσεων, που κινητοποιούνται ενάντια σε αυτές της ενέργειες και της πολιτικές που δημιουργούν σοβαρότατα προβλήματα σε όλους ανεξαιρέτως τους κατοίκους και τους επισκέπτες των νησιών μας, ενώ παράλληλα βάζουν κυριολεκτικά «ταφόπλακα» στην οποία αναπτυξιακή προοπτική υπάρχει στα νησιά μας.
Σε ότι μας αφορά όπως αναφέραμε και παραπάνω αναλυτικότερα, έχουμε κάνει σαφές εδώ και χρόνια ότι ουσιαστική λύση προς όφελος των νησιωτών, στο τομέα των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών δε μπορεί να υπάρξει αν οι συγκοινωνίες δεν αντιμετωπισθούν από το κράτος και της κυβερνήσεις ως κοινωνικό αγαθό, μέσα από ένα αποκλειστικά δημόσιο Εθνικό Φορέα Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών.
Ωστόσο σήμερα είναι άμεση ανάγκη να ληφθούν επειγόντως μέτρα ώστε να μην διακοπεί η σύνδεση των νησιών μας με τον Πειραιά με σύγχρονο και ασφαλές πλοίο καθώς και να αυξηθούν οι προσεγγίσεις στα λιμάνια των νησιών μας από πλοία σε πάγια βάση ανεξαρτήτως των σχεδιασμών των ακτοπλοϊκών εταιριών.
Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά καλούμε το Δημοτικό Συμβούλιο Ικάριας να αντιδράσει καταγγέλλοντας την πολιτική που ψήφισαν τα προηγούμενα χρόνια οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ και εφαρμόζει σήμερα η κυβέρνηση «Εθνικής Σωτηρίας» (ΠΑΣΟΚ–ΝΔ-ΛΑΟΣ). Όσο και την προκλητική κίνηση των ακτοοπλόων εφοπλιστών να οδηγήσουν την ακτοπλοϊκή σύνδεση όλων των νησιών του νόμου Σάμου μας δεκαετίες πίσω.
Καλούμε το Δημοτικό Συμβούλιο Ικάριας να στηρίξει τα αιτήματα των παροικιακών οργανώσεων (όπως διατυπώνονται στην χθεσινή τους ανακοίνωση 6/12/2011) και τις κινητοποιήσεις που οργανώνουν την Παρασκευή 9/12/2011, πιστεύοντας ότι δεν είναι δυνατόν ως κοινωνία να αφεθούμε μοιρολατρικά στις διαθέσεις των ακτοπλοϊκών εταιριών θυσιάζοντας στο βωμό των κερδών τους το μέλλον και την ύπαρξη του τόπου μας.
Για την ΛΑΪΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΙΚΑΡΙΑΣ
Νικόλαος Λαρδάς
Δημοτικός Σύμβουλος
